Door klimaatverandering krijgen we steeds vaker en langer te maken met hoogwater in onze rivieren. Daarom worden nu overal in Nederland de dijken versterkt. Zo ook tussen Amerongen en Schoonhoven, waar de noordelijk dijk langs de Lek over een afstand van 55 kilometer grondig wordt aangepakt. Op het meest kwetsbare punt – rond de uiterwaard Salmsteke – wordt nu een innovatieve techniek toegepast om het zogenaamde ‘piping’ te voorkomen.
Piping is een proces waarbij water onder druk van de hoge rivierwaterstand, onder de dijk doorstroomt en daarbij zand en gronddeeltjes meeneemt. Daardoor ontstaan ‘tunnelachtige’ holle ruimtes in de ondergrond die kunnen leiden tot verzakkingen, verschuiving van het binnentalud en zelfs tot dijkdoorbraken.
Mourik heeft nu – samen met ingenieursbureau ABT en Profextru Produktie BV – het Prolock Filterscherm ontwikkeld, een doorontwikkeling van het reeds bestaande Prolock Delta scherm. Het is een modulair systeem, bestaande uit secties van gerecycled kunststof, die van bovenaf eenvoudig in elkaar kunnen worden geschoven. Met triltechniek heeft Van Schie ze tot op een diepte van gemiddeld acht meter de grond in gedrukt over een totale lengte van 800 meter, direct achter het binnentalud.
Het project ‘Salmsteke’ is in feite een proefopstelling, maar de resultaten zijn veelbelovend. De smalle kokers waaruit het scherm bestaat, zijn geperforeerd en gevuld met filterzand. Op deze manier wordt het aanwezige natuurlijke zand tegengehouden, maar wordt op hetzelfde moment de grondwaterstroom niet gehinderd. Aan de bovenkant van het scherm wordt op elke koker een afsluitbare schroefdop geplaatst. Het mooie van dit principe is dat de werking niet afhankelijk is van de rivierwaterstand of zeespiegelstijgingen.
Het hele systeem is een stuk duurzamer en goedkoper dan bijvoorbeeld stalen damwanden. Bovendien neemt het weinig ruimte in en is er tijdens het plaatsen minder overlast voor de omgeving.
Historisch weetje
De Lekdijk is 900 jaar oud. De aanleg ervan is begonnen in 1122, direct na de afdamming van de Rijn bij Wijk bij Duurstede. De landerijen aan weerszijden van de Lek moesten toen beschermd worden.
Door de jaren heen is de dijk in fasen verhoogd. Ooit was hij drie meter hoog, nu steekt hij al 6 á 7 meter boven het maaiveld uit, maar is op sommige plaatsen nog niet hoog genoeg. Dus moet het hoger. Ook daar wordt de komende jaren aan gewerkt.
